بهترین زمان حجامت؛ چه فصلی چه روزی و چه ساعتی؟
هر آنچه باید در مورد حجامت درمانی بدانید!
بیرون کشیدن خون از بدن یا حجامت یکی از اعمالی است که در تمدن‌های بسیار کهن همچون تمدن‌های بین النهرین، مصر، مایا و آزتک به منظور درمان بیماری و درد صورت می‌گرفته است.
از همان دوران به فواید حجامت در درمان بسیاری از بیماری‌ها پی برده شده است.
به طور مثال حجامت، علاوه بر خارج کردن خون، موجب تحلیل مواد زائد جمع شده در یک منطقه و حرکت آن‌ها به سطح پوست شده و در نتیجه با مصون ماندن اعضای دیگر و جذب خون به عضو باعث گرم شدن عضو و تسکین درد می‌گردد.
ریشه کلمه حجامت از لفظ حجم است، یعنی ایجاد حجم و بحث خون گیری هم به صورت عارضی بر آن تحمیل می‌شود، چون بیشتر حالتی است که حجم در ناحیه‌ای ایجاد می‌شود و از این جهت، حجامت یک حالت انقباض و انبساط در عضلات ایجاد می‌کند.
محصولات پیشنهادی:
پیامبر اسلام حجامت را سنتی موکد دانسته و خود و خانواده هایشان به انجام این عمل اهتمام می‌ورزیدند.
اولین زمان در حجامت درمانی بهترین زمان است و براساس تشخیص پزشک، شصت جای بدن برحسب نیاز حجامت می‌شود و فاصله بین حجامت‌ها و زمان و مقدار خون گرفته شده و. بر حسب علت بیماری و سیر درمان متفاوت است.
مثلا در درمان جوش صورت و آکنه طی یک سال ۱۰-۷ مرتبه انواع حجامت‌های مورد نیاز انجام می‌پذیرد، در ترک اعتیاد ۱۰ روز متوالی از ۱۰ جای بدن در صورت نیاز حجامت انجام می‌گیرد.
حجامت در درمان نسبی و یا کامل سردرد‌های عصبی و میگرن، فشارخون و رفع غلظت خون، سکته قلبی و مغزی، تقویت بینایی چشم، چربی، قند و اوره خون، آبله مرغان، سنگ کلیه و سنگ کیسه صفرا، زردی نوزادان، ضعف و ناتوانی جسمی، نقرس، افزایش قدرت ایمنی بدن، آرتروز و رماتیسم، آسم، سرفه و تنگی نفس، سوء هاضمه و ورم معده، کنترل بیماری‌های اعصاب و روان، دیسک کمر و کمردرد، بیماری‌های پوستی و خارش بدن، لکنت زبان، برخی از انواع سرطان، عفونت لوزه و ... مفید است.
محصولات پیشنهادی:
دارو‌های شیمیایی ممکن است که باعث درمان و تسکین درد شوند، اما عوارض جانبی برخی از آن‌ها به سایر بافت‌ها و ارگان‌ها لطمه وارد می‌سازند.
در مقابل حجامت هیچ آسیبی به بافت‌های بدن وارد نمی‌کند و علاوه بر اینکه در برخی موارد به صورت ریشه‌ای بیماری مورد نظر را کنترل و درمان می‌کند، بر سایر بیماری‌های فرد نیز اثرات مثبت خواهد داشت.
بهترین زمان حجامت
حجامت در زمانی باید انجام شود که علائم غلبه خون ظاهر می‌شود.
سنگینی سر و درد آن، خارش صورت و پیشانی، تاری چشم، احساس وجود خون در دهان، تورم لثه، خواب زیاد، سرخی در سر و صورت و گردن و... از جمله مواردیست که نشان دهنده نیاز بدن به حجامت است.
امام رضا علیه السلام فرموده اند:
محصولات پیشنهادی:
فصل بهار روح زمان هاست و در این فصل خون به هیجان در می‌آید و از حجامت در این زمان از سال باید استفاده شود.
افرادی که در سلامت کامل هستند بهتر است یک بار در فصل بهار و یک بار در فصل پاییز حجامت کند. انجام این عمل در فصل تابستان و زمستان نیز مطلوب است.
فصل، روز و ساعت حجامت نیز در نحوه تاثیر حجامت بسیار موثر است، به طوری که بی توجهی به آن می‌تواند بیماری فرد را تشدید کند.
حجامت در فصل بهار و پاییز فواید بیشتری دارد و بهترین زمان حجامت پیشگیرانه برای حفظ سلامتی محسوب می‌شوند. این عمل در سرما و گرمای شدید کمتر از سایر زمان‌ها انجام می‌شود.
محصولات پیشنهادی:
روز هفتم و چهاردم حزیران مصادف با اواخر خردادماه بهترین روز‌های حجامت هستند و انجام آن در این روز، دارای فواید معنوی و جسمی فراوانی است.
روز‌های شنبه، یکشنبه، سه شنبه و پنج شنبه برای حجامت زمان خوبی هستند.
بهترین روز دوشنبه و بدترین روز جمعه است به خصوص ظهر جمعه.
روز‌های شانزدهم و هفدهم ماه قمری مناسب‌ترین روز‌ها برای حجامت هستند.
حجامت در غیر زمان خود یعنی ۱۶ و ۱۷ ماه قمری، در خارج کردن اخلاط غلیظ و فشرده موثر نیست و حتی می‌تواند بیماری‌های سوداوی و غلظت خون را تشدید کند.
محصولات پیشنهادی:
زمانی که فرد بیمار باشد حجامت باید با در نظر گرفتن کم خونی، قوای بدن و... براساس زمانبندی معینی انجام شود.
حجامت را می‌توان از بدو تولد تا پایان عمر انجام داد.
حجامت در ماه پنج بارداری مفید است؛ چرا که موجب افزایش قد، افزایش مقاومت بدن کودک و مادر و پیشگیری از زردی نوزاد اثرگذار خواهد بود.
مصرف انار را قبل و بعد از هر گونه خونگیری فراموش نکنید. همچنین، می‌توان از سرکه و کاسنی که خنک کننده بدن است استفاده کرد.
محصولات پیشنهادی:
یکی از عمده‌ترین اشتباهات در حجامت، رعایت نکردن قوانین طبی و اصول درمانی پیش از حجامت است. حجامت بدون توجه به مزاج شخصی، سن، جنس و توان فرد متقاضی زیانبار است.
افراد با طبع گرم و تَر، باید قبل از حجامت غذا‌های با طبع خنک مصرف کنند تا کمی از هیجانات خون آن‌ها کاهش پیدا کند.
افراد دارای مزاج گرم و تر، به راحتی می‌توانند برای حجامت اقدام کنند.
بهتر است حجامت در ساعات اولیه روز که هوا معتدل است، انجام گیرد و در ساعات بسیار گرم روز و ساعات سرد شب نباید این کار انجام شود.
بهترین ساعت حجامت در روز زمانی است که گرما به سمت سردی برود؛ چرا که حرارت باعث به اصطلاح ذوب خون می‌شود و خروج آن را آسان می‌کندبا انجام حجامت خون‌های کثیف بدن را دفع می‌کنیم و خون تازه دوباره جایگزین خون کثیف می‌شود. این کار موجب افزایش اکسیژن رسانی به بافت‌های خون و عضلات بدن می‌شود و موجب تقویت سیستم ایمنی بدن خواهد شد.
محصولات پیشنهادی:
در واقع در ایامی که حجامت در آن‌ها توصیه شده تأثیر ماه بر خون انسان طوری است که ترکیبات و اخلاط فاسد خون در بالاترین سطح یعنی نزدیک به پوست قرار می‌گیرد.
به همین دلیل با چند خراش سطحی سموم بدن به این روش دفع می‌شود.
در فصول بهار و پاییز که طول شب و روز یکسان است و بدن تحت تأثیر دو جاذبه خورشید و ماه قرار دارد، جاذبه هم در بالاترین حد خود قرار دارد پس بیشترین ترکیبات سبک از خون دفع می‌شود.
بدترین زمان حجامت
محصولات پیشنهادی:
چنانچه در این مقاله میخوانید حجامت در هوای بسیار گرم یا بسیار سرد عارضه ایجاد می‌کند و علاوه بر ناکارآمد بودن در دفع مواد زائد، می‌تواند موجب ضعف بیمار به خصوص در سنین میانسالی و کودکی می‌شود.
اول و آخر ماه قمری برای حجامت مناسب نیست، چون اخلاط در بدن ساکن هستند و میل به عمق دارند. در زمان غلبه نور ماه (۱۲ تا ۱۵ ماه قمری) نیز حجامت مناسب نیست، چون اخلاط لطیف و صالح بیشتر میل به سطح دارند. در سه شنبه‌های آخر ماه قمری و جمعه‌ها نیز حجامت توصیه نمی‌شود.
از انجام حجامت غیرضروری در ۱۳ روز اول هر ماه قمری خودداری شود.
حجامت کردن چند قسمت از بدن به طور هم زمان، متعارف نیست و ممکن است سبب ضعف قلب و کبد و معده، کم خونی و تشدید بیماری‌ها شود.
هرگز در حمام، حجامت نکنید. این کار نه تنها در متون معتبر طب سنتی توصیه نشده، بلکه حتی تا ۲۴ ساعت پس از حجامت نیز استحمام را ممنوع دانسته اند.
محصولات پیشنهادی:
افرادی که مزاج سرد دارند، نباید به تعداد زیاد حجامت را انجام دهند.
افراد بلغمی مزاج، افراد با معده بلغمی، افرادی که سیستم گوارش ضعیفی دارند باید در انجام حجامت ملاحظات خاصی تحت نظر طبیب داشته باشند.
حجامت نباید در حرارت خیلی شدید و هنگام ظهر انجام گیرد. چون فرد قبل یا بعد از آن غذا (ناهار) میل می‌کند در هر دو حالت مضر است.
ظهر اخلاط لطیف و صالح بیشتر از خلط غلیظ و فاسد به سطح می‌آیند و حجامت در این هنگام باعث خروج خلط لطیف صالح می‌شود و اخلاط فاسد در بدن باقی می‌مانند.
محصولات پیشنهادی:
در ضمن روز‌های ابری و طوفانی، روز‌های مناسبی برای حجامت نیستند.
حجامت در فصل زمستان خصوصاً در دی ماه کمترین اثر درمانی را خواهد داشت.
بهترین وضعیت برای انجام حجامت حالت "چهارزانو" نشسته است؛ از حجامت کردن در وضعیت درازکش و خوابیده یا ایستاده باید خودداری کرد.
بیماران روماتیسمی نباید حجامت کنند.
محصولات پیشنهادی:
افراد مبتلا به آنفلوآنزا و سرماخوردگی از انجام حجامت خودداری کنند؛ در بیماری‌های صعب العلاج که مدت بیماری طولانی شده و بدن ضعیف شده است حجامت نباید انجام شود.
حجامت در شب می‌تواند زیان آور باشد؛ بهتر است تا زمانی که روز است و خورشید هنوز غروب نکرده، حجامت انجام شود.
از انجام حجامت در حالی که گرسنه هستید خودداری کنید؛ بهترین زمان برای حجامت، زمانی است که فرد خیلی گرسنه یا خیلی سیر نباشدحجامت در افرادی که تازه از مسافرت آمده اند و خستگی راه در بدن دارند، زیان آور است.
از نظر حکما و اطبای قدیم ایران زمین تا ۱۲ روز قبل از حجامت و ۱۲ روز بعد از حجامت از خوردن "تخم مرغ" باید پرهیز کرد.
امام رضا (ع) در رساله ذهبیّه می‌فرمایند:
محصولات پیشنهادی:
"فصد و حجامت پس از عمل جماع خوب نیست؛ " باید میان جماع و حجامت و فصد، حداقل ۱۲ ساعت فاصله باشد.
بهترین وضعیت برای انجام حجامت حالت "چهارزانو" نشسته است؛ از حجامت کردن در وضعیت درازکش و خوابیده یا ایستاده باید خودداری کرد.
حجامت اضطراری؛ در صورتی که بنا به تشخیص طبیب نیاز به انجام حجامت وجود داشته باشد؛ تمام موارد فوق الذّکر قابل اغماض است (این مسئله در روایات نیز مورد تأکید قرار گرفته است) بنابراین در صورت وجود ضرورت طبّی مثلاً در یک روز جمعه از ماه دی نیز می‌توان و باید حجامت کرد، امّا به توصیه حضرات معصومین (ع) و برای از بین بردن اثرات منفی این حجامت‌های ضروری، خواندن آیة الکرسی ضرورت دارد.
تدابیر تغذیه‌ای پیش از حجامت
محصولات پیشنهادی:
تغذیه پیش از حجامت به شرایط بیمار بستگی دارد. افرادی که به علت غلظت خون حجامت می‌کنند باید پیش و پس از زمان حجامت از خوردن غذا‌هایی که خون را غلیظ می‌کنندخود داری کنند.
غذا‌هایی که خون را غلیظ می‌کنند:
* گوشت گاو و گوساله
* ماهی شور
* کالباس
* سوسیس
* همبرگر
* پیتزا
* تخم مرغ
* غذا‌های خمیری مانند نان فطیر، نان ساندویچی
* سوپ‌ها
* آش‌های غلیظ پر رشته
* بادمجان
* عدس
* کلم
* تغذیه
محصولات پیشنهادی:
حتی تاکید می‌شود پیش از حجامت از حمام طولانی خودداری کنند.
انجام حجامت به دفعات زیاد یا خون گیری زیاد در طی حجامت سبب ایجاد کم خونی و ضعف کبد خواهد شد، از این رو اگر تعداد، عمق، طول و زاویه خراش‌ها اصولی باشد مقدار خونی که خارج می‌شود بین حداقل ۲۰ تا حداکثر ۸۰ میلی لیتر خواهد بود و گرفتن خون زیاد که متأسفانه توسط برخی غیرپزشک انجام می‌شود نه تنها اخلاط فاسد دفع نمی‌شود بلکه فرد دچار ضعف در قلب و کبد شده و آثار خراش‌ها نیز به صورت اسکار بد شکل باقی خواهد ماند.
حجامت پیشگیری
در حجامت پیشگیری توصیه می‌شود فرد ۲ بار در بهار و ۱ بار در پاییز حجامت شود.
در این نوع حجامت از نیمه دوم اسفند تا نیمه اول تیر زمان حجامت بهاری می‌باشد و از نیمه دوم شهریور تا نیمه اول آذر زمان انجام حجامت پاییزی است و برحسب مزاج و حالات روحی و جسمی تاثیرات حجامت در ایام مختلف ماه قمری متفاوت است.
به این ترتیب که در افراد دموی و صفرا نیمه اول ماه قمری و بخصوص هفته دوم مناسب‌تر است.
محصولات پیشنهادی:
تاثیر حجامت در ایام ماه قمری
روز ۱۶ ماه:
جهت جلوگیری از جذام و برص
روز ۱۷ ماه:
جهت جلوگیری از بین رفتن ضعف عمومی بدن و مشکلات خونی
محصولات پیشنهادی:
روز ۱۸ ماه:
جهت پیشگیری وایمنی درمورد هفتاد بیماری اصلی
روز ۱۹ ماه:
جهت جبران و اصلاح کم خونی (آنمی فقر آهن و...)
روز ۲۰ ماه:
محصولات پیشنهادی:
جهت اصلاح و فصیح شدن گفتار (لکنت زبان و...)
روز ۲۱ ماه:
جهت افزایش قوت و شجاعت (در انسان‌های با ضعف اراده و تصمیم و دارای انواع ترس وفوبیای اجتماعی – فوبیای آسانسورو...)
روز ۲۲ ماه:
جهت پیشگیری و ایمنی در مقابل هفتاد بیماری
محصولات پیشنهادی:
روز ۲۳ ماه:
جهت افزایش طول عمر وسلامتی
روز ۲۴ ماه:
جهت قدرت بخشیدن به کمر و معده (تقویت دستگاه گوارش و دستگاه تناسلی و بیماری‌های دیسک و سیاتیک)
روز ۲۵ ماه:
محصولات پیشنهادی:
جهت دفع بوی بد بدن و تعریق زیاد
روز ۲۶ ماه:
جهت دفع اندوه و غم و علل بیماری‌های اعصاب و روان (افزایش نشاط و حوصله و لذت از زندگی و خواب و.)
روز ۲۷ ماه:
جهت باز گشتن به سلامتی و دستیابی به عافیت و طول عمر و رهایی از بیماری‌های قبلی
روز ۲۸ ماه:
رنگ صورت را باز می‌کند و عمر را طولانی، جسم را پاک و نشاط را افزایش می‌دهد.
محصولات پیشنهادی:
روز ۲۹ ماه:
عاملی جهت رهایی از بیماری‌های اعصاب وروان و غم اندوه
روز ۳۰ ماه:
راس طبابت است خصوصاً در افراد دموی –بلغمی- سوداوی بسیار مناسب است.
محصولات پیشنهادی:
تقویم ایام هفته برای انجام حجامت
انجام حجامت در روز‌های بخصوصی می‌تواند تاثیرات مثبتی برای بدن داشته باشد.
شنبه:
روز خرید وفروش و روز طلب روزی است، روز خلق جنیان و روز مکرو خُدعه می‌باشد، حجامت در آن روز توصیه شده است.
یک شنبه:
محصولات پیشنهادی:
روز خلق آدم، روز خیر و خوبی، روز باغبانی خانه سازی، حجامت در این روز مورد توصیه معصومین (ع) بوده و شفای هر دردی ذکر شده است.
دوشنبه:
روز خلق چارپایان، خشکی و دریاست، روز سفر و رفع حوائج است و روزی است که پیامبر (ص) در آن روز بیشتر حجامت می‌کردند.
سه شنبه:
روز دعا و شروع کارهاست و حجامت در سه شنبه‌های ۱۴ و ۱۵ و ۱۷ و ۲۱ ماه‌های قمری شفای هر دردی است.
محصولات پیشنهادی:
چهار شنبه:
روز خلق پرندگان، روز خلق جهنم و درندگان وحشی است؛ و روز شروع کارو مداوای بیماری هاست و حجامت درمانی بسیار توصیه شده است.
پنج شنبه:
روز خلق آسمان و بهشت و ملائکه است. طلب رزق، قضای حوائج شخصی، روز گرفتن ناخن، می‌باشد. حجامت در آن بسیار توصیه شده است، حجامت در اوایل روز پنج شنبه آخر ماه قمری علاج همه‌ی دردهاست و حجامت در پنج شنبه‌های مصادف با ۱۵-۱۷-۲۱ ماه قمری از طغیان خون و سکته‌های قلبی و مغزی پیشگیری می‌کند و علاج فشار خون است.
محصولات پیشنهادی:
جمعه:
استحباب فراوان در گرفتن ناخن و سبیل و غسل و حمام دارد و عصر آن جهت خطبه ازدواج تاکید شده است. معصومین (ع) از حجامت در روز جمعه منع کرده اند و خصوصاًدر حوالی ظهر را بسیار خطر ناک و مضر می‌دانند و در غیر این ساعات در صورت لزوم و وجوب حجامت اورژانسی (مسمومیت – سکته و...) بایستی با احتیاط و همراه با خواندن آیه الکرسی انجام شود.
منبع: نمناک
